Queirello(-pendènto)
Carex pendula
Cyperaceae
Àutri noum : Moutouso, Sagneto.
Noms en français : Laîche pendante, Laiche à épis pendants.
Descripcioun :Aquéu grando queirello se vèi en ribo d'aigo e dins li bos umide. Es uno planto forto que trachis en mato emé de fueio bèn verto dessubre (un pau verdalo dessouto), de 7 à 15 mm de larjo. Se recounèis eisadamen à si lónguis espigo que pendoulo, emé uno masclo e douas à cinq femèu.
Usanço :N'i'a que la planton dins li jardin.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,8 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carex
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 20 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si-Ca
Autour basso e auto : 0 à 1300 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ribiero
- Aigo
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Carex pendula Huds., 1762
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753